भूकम्प प्राकृतिक प्रकोप हो । भूकम्पका आउँनुमा धेरै कारण छन् । देश र विश्वमा हरेक वर्ष साना वा ठूला भूकम्प जान्छ । यी भूकम्पहरू विशेष गरी हिमालयसँग सम्बन्धित देश र राज्यहरूमा वा ज्वालामुखीको उच्च प्रकोप रहेको क्षेत्रमा बढी हुने गर्दछ । यसबाहेक, ती टेक्टोनिक प्लेट माथि रहेका स्थानहरुमा पनि बढी भूकम्प जाने गरेको छ ।
भौगर्भिक कारण
वास्तवमा पृथ्वी भित्र ७ वटा प्लेटहरू छन् जुन घुमिरहन्छन् । यसलाई अंग्रेजीमा प्लेट टेक्टोनिक्स भनिन्छ। जहाँ यी प्लेटहरू ठोक्किन्छन्, त्यहाँ जोन फल्ट लाइन त्रुटि हुन्छ। जब प्लेटहरू बारम्बार ठोकिन्छन्, तब कुनाहरू घुम्न थाल्छन् । जब धेरै दबाब सिर्जना हुन्छ, प्लेटहरू भाँच्न थाल्छन् । यस्तो अवस्थामा पृथ्वीबाट ऊर्जा बाहिर निस्कन खोज्छ, जसका कारण गति बिग्रन्छ र भूकम्पको अवस्था उत्पन्न हुन्छ । यससँगै ज्वालामुखी विष्फोटका कारण पृथ्वी भित्रको गति पनि बढ्छ ।
खगोलीय कारण
पृथ्वी र चन्द्रमाको गति एकअर्काको विपरीत भएका कारण र चन्द्रमामा समुद्रको पानीको प्रभावका कारण भूकम्प आउने गरेको पनि भनिन्छ । यो अवस्था विशेष गरी नयाँ चन्द्रमा, पूर्णिमा र ग्रहणको समयमा सिर्जना हुन्छ । यसका साथसाथै कुनै ठूलो ग्रह पृथ्वी वा सूर्यको नजिक आउँदा पनि यस्तो अवस्था आउँछ ।
प्रतिक्रिया राख्नुहोस्