सत्तारुढ नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा) विभाजित भएसंगै मुलुकमा राजनीतिक अस्थिरतासंगै बाह्य चलखेलको प्रचूर सम्भावना बढिरहेको छ । प्रधानमन्त्री ओलीले संसद विघटनन गर्नासाथ भारतका विज्ञ भनिनेहरुबाट आएको टिप्पणीले नेपालको राजनीमिा बाह्य चलखेलको सम्भावना बढिरहेको छ ।
संसद विघटनलाई भारतका विज्ञहरुले उसको जीत र चीनको हारको संज्ञा दिएका छन् । यस्तो परिस्थितिमा नेकपाको एकता बलियो बनाउने र नेपालको सत्ता पाँच वर्षसम्मै टिकाउन चीनले भरपूर प्रयास गरिरहेको जगजाहेर विषय हो र नेकपा फुटेपछि चीनका उपमन्त्रीको नेतृत्वमा प्रतिनिधिमण्डल नै नेपाल भ्रमणमा छ ।
नेपाल आएदेखि नै भेटघाटमा व्यस्त चिनीयाँ टोली नेकपा विभाजनपछि चिन्तित देखिएको छ । उसले पार्टी पुनः एक होस् र राजनीतिक स्थिरता कायम रहोस् भन्ने सन्देश दिएको छ । साथै आफ्नो सुरक्षा चासोलाई गम्भीरतापूर्वक लिएको छ ।
चिनीया टोलीले मंगलबारसम्मको भेटघाटमा सत्तारुढ दल, विभाजित सत्तारुढ दल र विपक्षी दलका नेताहरुलाई चीनको सुरक्षा चासो र नेपालको स्थिरतालाइ मुख्य प्राथमिकता दिएको पाइएको छ । चिनीया टोलीले राजनीतिक अस्थिरता रोक्न, विभाजित नेकपालाई मिलेर अघि बढ्न र यहाँको राजनीतिक वातावरणले चीनमा पर्न सक्ने सुरक्षा खतराबारे सजग रहन आग्रह गरेको हो ।
हुन त यो भ्रमण चिनीयाँ कम्युनिस्ट पार्टी स्थापनाको सय वर्ष पुगेको अवसरमा नेपालका राजनीतिक दलहरूसँग सम्बन्ध मजबुत बनाउन गरेको भनिए पनि शीर्ष नेतासँगका सबै भेटमा चिनीयाँ अधिकारीहरूले नेपालमा विकसित राजनीतिक अस्थिरता र नेकपामा आएको फुटबारे बढ्ता जिज्ञासा राखेको थियो ।
सत्तारूढ नेकपा विभाजित भएसँगै राष्ट्रपति सी चिनफिङको निर्देशनमा बेइजिङबाट काठमाडौं उत्रिएको चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टी अन्तर्राष्ट्रिय विभागका उपमन्त्री कुओ येचौ नेतृत्वको चार सदस्यीय विशेष टोलीले नेपालमा विकसित राजनीतिक परिस्थितिबारे चिन्ता र चासो प्रकट गरेको थियो ।
आइतबार काठमाडौं उत्रेलगत्तै राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी, प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीसँग भेटवार्ता गरेका उनीहरूले सोमबार नेकपा (दाहाल–नेपाल समूह) का अध्यक्षद्वय पुष्पकमल दाहाल र माधवकुमार नेपाल, वरिष्ठ नेता झलनाथ खनाल, सभामुख अग्नि सापकोटा र जनता समाजवादी पार्टीका संघीय परिषद् अध्यक्ष बाबुराम भट्टराईलाई भेटेका थिए । मंगलबार कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवासँग भेटेपछि चिनियाँ टोलीको भेटवार्ता टुंगिएको छ ।
कान्तिपुर दैनिकको समाचारको भ्रमणको समाचार विवरण अनुसार- चिनियाँ टोलीले नेकपाका दुवै पक्ष (ओली र दाहाल–नेपाल समूह) लाई दुवैलाई फाइदा हुने गरी मिलेर अगाडि बढ्न सुझाव दिएको नेताहरूले कान्तिपुरलाई बताए । नेकपा (दाहाल–नेपाल समूह) का प्रवक्ता नारायणकाजी श्रेष्ठका अनुसार चिनियाँ टोलीको भ्रमणबारे पार्टीको सचिवालय बैठकमा भने हालसम्म छलफल भएको छैन ।
‘तर पनि यसलाई हामीले सामान्य सद्भावपूर्ण भ्रमणका रूपमा लिएका छौं । चिनियाँ टोलीको मुख्य चिन्ता नेपालको राजनीतिमा अस्थिरता सिर्जना हुने र राजनीतिक परिस्थिति कता जाने भन्ने नै देखिन्छ,’ उनले भने, ‘एउटा असल छिमेकीका हिसाबले नेपालको लोकतान्त्रिक उपलब्धि र राजनीतिक स्थिरतामा खलल आउन नपाओस् भन्ने कुरामै उहाँहरूको चिन्ता देखिन्छ ।’
नेकपाको ओली समूहले भने यो भ्रमण औपचारिक र नेकपाको आन्तरिक मामिलासँग सम्बन्धित नरहेको बताउँदै आएको छ । ओली समूहका प्रवक्ता तथा परराष्ट्रमन्त्री प्रदीपकुमार ज्ञवालीले चिनियाँ टोलीको यो भ्रमणलाई तीन रूपमा हेर्नुपर्ने बताए । ‘पहिलो त, यो चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीको डेलिगेसन हो र पार्टीगत छलफलहरूमा नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीसँग एउटा मित्रतापूर्वक सम्बन्ध भएको नाताले विचार आदान–प्रदान गर्न र विकास निर्माणबारे यहाँको अवस्था बुझ्न आएको होला भन्ने मेरो अनुमान छ,’ उनले कान्तिपुरसित भने, ‘दोस्रो, एक छिमेकी हुनु नाताले चीनले नेपालका घटनाप्रति चासो राखेको छ । छिमेकीले नेपालमा स्थिरता होस्, नेपाल ठीक बाटोमा अघि बढोस् भनेर चासो राख्नुलाई चाहिँ हामीले अन्यथा ठान्नु पनि हुँदैन । सबैतिर दुवै छिमेकीले चासो राख्छन् ।’
ज्ञवालीले यो भ्रमणको तेस्रो पाटोचाहिँ बाहिर आएभन्दा फरक रहेको दाबी गरे । ‘नेकपामा अहिले उत्पन्न समस्या समाधानको प्रयास गर्न चिनियाँ टोली आएको भन्न खोज्नु अतिरञ्जन हो,’ उनले भने, ‘नेकपाको एकता आफैं भएको हो । अरू केही समस्या छन् भने पनि हाम्रो आफ्नै कारणले भएको हो र आफैंले समाधान खोज्ने हो ।’ उनले एउटा मित्र भएको नाताले जानकारी लिन खोज्नु भने अन्यथा नभएको प्रस्ट पारे । ‘तर कतिपय मिडियामा जुन ढंगको चर्चा र परिचर्चा भयो, त्यो सही होइन,’ उनले भने ।
परराष्ट्रमन्त्री ज्ञवालीले चिनियाँ टोलीले राष्ट्रपति भण्डारी र प्रधानमन्त्री ओलीसँगको भेटवार्तामा पछिल्ला वर्षहरूमा नेपाल–चीनबीच बढ्दै गएको सम्बन्धबारे चर्चा गर्दै त्यसलाई थप उचाइमा पुर्याउने कुरा भएको दाबी गरे । चिनियाँ टोलीको नेपाल भ्रमण आपसी राजनीतिक विश्वास बढाउन तथा आपसी मित्रतालाई मजबुत बनाउन केन्द्रित भएको तर कुनै पनि हस्तक्षेपका लागि नभएको दाबी चीनले गरेको छ ।
बेइजिङमा सोमबार भएको पत्रकार सम्मेलनमा चिनियाँ विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता चाओ ली च्येनले काठमाडौं भ्रमण मित्रता तथा सहकार्यका लागि विचार–विमर्श गर्न भएको बताएका थिए । नेपालस्थित चिनियाँ दूतावासले पनि चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीले अर्काको स्वतन्त्रता, समानता, आपसी सम्मान र आन्तरिक मामिलामा हस्तक्षेपको सिद्धान्त नअपनाउने दाबी गरेको छ ।
प्रतिक्रिया राख्नुहोस्