नेपालको भूभाग डुबानमा पार्ने गरी भारतले एकतर्फी रुपमा महाकाली नदीमाथि तटबन्ध निर्माण गर्न सुरु गरेपछि दार्चुला सदरमुकाम खलंगाबासीमा त्रास उत्पन्न भएको छ । ७ वर्षअघि बाढीका कारण ठूलो क्षति भोगेका दार्चुलामा भारतले महाकाली नदी मिचेर जबरजस्ती पक्की तटबन्ध निर्माण गर्न थालेपछि स्थानीय प्रशासनले भारतलाई पत्र काटेको छ ।
सोही क्षेत्रमा नेपालले आफ्नो भूभागमा तटबन्ध गर्न खोज्दा भारतले आफ्नो भूमि डुबानमा पर्ने भन्दै बिरोध गरेको थियो । २०७० सालमा महाकालीको बाढीले खलंगाका एक दर्जन सरकारी कार्यालयसहित एक सय ५६ घर बगाएको थियो । नेपालले महाकाली किनारमा २०७१ सालमा तटबन्ध बनाउन थाल्दा उतिबेला भारतीय पक्षले धारचुलाबाट माइकिङ गरेर रोकेको थियो ।
सीमा नदीमा आफूखुसी तटबन्ध बनाउँदा आफ्नो भूभाग डुब्न सक्ने भन्दै भारतले नदीभन्दा परै बाँध लगाउन भनेको थियो । भारतको अनुरोधपछि नेपालले नदीको किनारभन्दा झण्डै एक सय मिटर वरै तटबन्ध निर्माण गरिरहेको छ । तर त्यही ठाउँको उतापट्टि भारतले अहिले नदी नै पुर्दै एकतर्फी तटबन्ध बनाइरहेको छ ।
स्मरणीय के छ भने भारतकै धौँलीगंगा बाँधका कारण सात वर्ष पहिले ठूलो धनजनको क्षति भएको थियो । अहिले भारतले नदी नै मिचेर तटबन्ध निर्माण गन लागेपछि खलंगावासी त्रसित बनेका छन् ।
भारतले नदी मिचेर तटबन्ध निर्माण सुरु गरेपछि दार्चुला जिल्ला प्रशासनले उक्त निर्माणकार्य रोक्न भारतको धारचुला पिथौरागढका उपजिल्ला अधिकारीलाई गत पुस २ गते नै पत्राचार गरेको भए पनि पत्रको बेवास्ता गर्दै निर्माणकार्य निरन्तर चलिरहेको छ । नदीतर्फ ढुंगामाटो उखेल्दै डोजरहरू चलिरहँदा नेपानी पक्ष मूकदर्शक भएर बस्नुपरेको छ ।
यस विषयमा नेपाल सरकारलाई पनि जानकारी गराइसकेको दार्चुलाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी शरदकुमार पोखरेलले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो हाम्रो पत्रको सुनुवाई नभएपछि परराष्ट्र मन्त्रालयको पत्र कुरिरहेका छौं । गृह र परराष्ट्र मन्त्रालयलाई पुस २ गते नै पत्राचार गरिसकेको र परराष्ट्रबाट आफूलाई जानकारी प्राप्त नभएको पोखरेलले बताउनुभयो ।
महाकाली नदी नियन्त्रण आयोजनाका प्रमुख शोभाकर पौडेलले नेपालतर्फ पक्की संरचना बनाउँदा भारतले निर्माण रोकेको स्मरणा गर्दै भन्नुभयो, उसले चाहिँ कसरी एक्लौटी गर्न सक्छ ? नेपालको भूमि हामी एक इन्च छाड्दैनौं । आयोजनाका तर्फबाट हुने पहलका लागि आफू जतिबेला पनि तयार रहेको उहाँले बताउनुभयो ।
भारतले एकलौटी ढंगले महाकालीको जरैदेखि तटबन्ध निर्माण गर्दै जाने हो भने दार्चुलावासीको उठीबास हुने महाकाली नगरपालिका–५ का स्थानीय रघुबिरसिंह ठगुन्नाले बताउनुभयो ।
भारतीय पक्षले विगत वर्षहरुमा नेपालसँग समन्वय नगरीकनै विभिन्न ठाउँमा काठेपुल बनाउँदै आएको थियो । त्यतिमात्र हैन, नेपाली भूमि कालापानी, लिपुलेकसम्म सडक विस्तार गरेर नियमित यातायातका साधनहरु निर्बाध रुपमा सञ्चालन गरिरहेको छ ।
प्रतिक्रिया राख्नुहोस्